Sve zgrade u Srbiji moraju imati energetske pasoše bez obzira na to kada su izgrađene, a posjedovanje sertifikata o energetskim svojstvima objekata biće uslov za kupoprodaju nekretnina, predviđeno je izmjenama Zakona o planiranju i izgradnji.
Taj zakon je već u skupštinskoj proceduri, a trenutno je broj nekretnina u Srbiji koje imaju energetski pasoš mali. Razlog za to je činjenica da je ta obaveza uvedena u pravilnike o sertifikaciji zgrada i o energetskoj efikasnosti, ali se primijenjivala samo za novu zgradu, a vrlo rijetko stare. Zgrade čiji je vlasnik država moraće taj sertifikat da pribavi u roku od tri godine, vlasnici postojećih poslovnih zgrada u roku od pet, a vlasnici postojećih stambenih zgrada, odnosno stanova, u roku od 10 godina.
Kako je za „Dnevnik” istakao profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu Miloš Banjac, sertifikat o energetskim svojstvima zgrada ili energetski pasoš zgrade je dokument u kome su prikazana energetska svojstva zgrade, a njegov izgled i sadržaj propisan je Pravilnikom o energetskoj sertifikaciji zgrada.
„Između ostalog, ovaj dokument sadrži osnovne podatke o lokaciji, veličini i namjeni zgrade, klimatskim uslovima, termotehničkim sistemima koji se koriste u zgradi, svojstvima termičkog omotača zgrade, energetskim potrebama zgrade i gubicima toplote, preporuku mera energetske efikasnosti koje će doprinijeti smanjenju potrošnja energije i, kao glavni i najvažniji parametar energetske efikasnosti, količina toplote potrebne za grijanje zgrade tokom jedne godine, svedene na kvadratni metar njene grijane površine”, kaže Banjac za „Dnevnik”.
Na osnovu tog podatka zgrade se razvrstavaju u razrede energetske efikasnosti od A do E, pri čemu je A najbolji, a E najgori energetski razred. On ukazuje da je energetska sertifikacija, odnosno izdavanje pasoša EE zgradama i do sada postojala i bila obavezna za sve novoizgrađene zgrade i zgrade koje se rekonstruišu.
“Sve novoizgrađene zgrade morale su da budu bar C kategorije, a prilikom rekonstrukcije zgrade morale su da se primijene mjere energetske efikasnosti koje će energetski razred zgrade povećati bar za jednu kategoriju. Na taj način spriječena je izgradnja energetski neefikasnih zgrada i uslovljeno da se pri rekonstrukcijama sprovode mjere energetske efikasnosti – postavlja toplotnu izolaciju, ugrađuju kvalitetne prozore i vrata i vrijeme doprinose smanjenju potrošnje energije”, kaže Banjac.
Naš sagovornik kaže da je najvažnija informacija koja se dobija iz energetskog pasoša podatak o energetskoj potrošnji zgrade. Maksimalno dozvoljene vrednosti potrošnje ove propisane su Pravilnikom, a sve novoizgrađene i rekonstruisane zgrade moraju da zadovolje ovaj kriterijum, odnosno moraju biti energetski efikasne.
“Predlogom izmjena i dopuna Zakona o planiranju i izgradnji i propisivanju da se sertifikat o energetskim svojstvima zgrade, odnosno njenog posebnog dijela, obavezno prilaže prilikom overe ugovora o kupoprodaji nepokretnosti i zaključenja o zakupu proširuje ugovor za obuhvat zgrada koje moraju imati ovaj dokument. Kupci , odnosno zakupci tako će, pored cene nepokretnosti, imati i informaciju o potrošnji energije za grijanje pri njenom korišćenju“, kaže Banjac.
On ukazuje da su, prilikom izgradnje novih zgrada propisni minimalni zahtjevi u pogledu dozvoljene potrošnje energije za grijanje objekta i da prema trenutno važećoj zakonskoj regulativi, energetski pasoš ili sertifikat o energetskim svojstvima zgrade čini sastavni dio tehničke dokumentacije koja se prilaže uz zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole .
„Budući da je upotrebnu dozvolu neophodno pribaviti za nove i rekonstruisane objekte, sve novoizgrađene i rekonstruisane zgrade moraju da imaju energetski pasoš i budu energetske efikasne“, kaže Banjac.
Energetski pasoš izdaje ovlašćenu organizaciju koja ima inženjere koji poseduju licencu za odgovornog inženjera za energetsku efikasnost zgrada. Ovu licencu, nakon završene obuke i položenog ispita, izdaje Inženjerska komora Srbije.
Pogodnosti za vlasničke kuće
Inače, u ponudi Ministarstva rufarstva i energetike postoje i pogodnosti za domaćinstva.
“U posljednjih nekoliko godina Ministarstvo rudarstva i energetike raspisuje javne pozive i zajedno s jedinicama lokalnih samouprava sprovodi program energetske efikasnosti za domaćinstva. Da bi došli od ovih bespovratnih sredstava, koja mogu iznositi i do polovine ukupnih sredstava za zamjenu vrata i prozora, postavljanje termoizolacije na zidove, ali i nabavku i ugradnju toplotnih pumpi, kotlova na biomasu, pa čak i solarnih panela, građani bi trebalo da prate te javne pozive i blagovremeno se prijave.
Banjac je istakao da se u svakoj zgradi može smanjiti potrošnja energije, pa čak i u onim starim 100 godina.
“Za svaku zgradu je moguće uraditi energetski pasoš”. Mašinski fakultet u Beogradu prošle godine je obavio energetski pregled i uradio energetski pasoš za Novi dvor – čija je izgradnja završena 1922. godine, zgradu Klasne lutrije podignutu 1899. godine i